مهترین وظیفه‌ی امروز منتظران آن عزیز زهرا سلام الله علیها، دعا کردن برای آن بزرگوار است. ما هم لقمه‌ی امروز را می‌بریم به درب خانه‌ی آن حضرت و دعا می‌کنیم که لقمه‌ی امروز، با گوشه‌ی چشم خدایی آن نماینده‌ی خدا نصیبمان شود.
تواضع چیست؟
حضرت صادق علیه‌السلام حدیث بسیار زیبایی در باب تواضع در مصباح الشریعه دارند که به فرازهایی از آن اشاره می‌کنم. امام می‌فرمایند: اگر تواضع، زبان داشت که خلق خدا، حرف آن را درک می‌کردند؛ هر آینه از حقایق بسیاری که در پس تواضع نهفته است، خبر می‌داد و می‌گفت که در تواضع چه فواید و منافعِ کثیری وجود دارد و چگونه می‌توان با این صفت نورانی، به تحصیل رضای خدا برخاست و نفس را به کمال رشد کشید و درب‌های جنت را بر روی انسان گشود و درب‌های دوزخ را به روی انسان بست.
تواضع آن است که برای خدا و در راه خدا باشد و هر چه غیر از این است عین تکبر و سرگردانی است. برای اهل تواضع، سیما و نورانیتی وجود دارد که اهل آسمان از فرشتگان و اهل زمین از عرفا و حکما و اولیاء و بیداران به وسیله‌ی آن نور و سیما، آنها را می‌شناسند.
حقیقت این است که صفات حمیده و اوصاف پسندیده و ملکات فاضله چون ریشه در ملکوت عالم دارند و سایه‌ای از درخت طوبی و اسماء و صفات الهی هستند، جز نور و روشنایی و جز حق و واقعیت چیزی نیستند. پس فقط اهل حقیقت و اهل نورانیت می‌توانند صاحبان آنها را بشناسند و دیگران از درک و شناسایی آنها عاجز هستند.
صاحب کتاب مکیال که خود یکی از این بزرگواران بوده است، فرموده: من برای تواضع شش فایده به دست آورده‌ام، و البته می‌توان فواید بسیار دیگری هم به دست آورد.
اما آن شش فایده:
یک- تجلیل از خداوند بزرگ؛
رسول اکرم (ص) فرموده‌اند: از گونه‌های تجلیل از خداوند؛ احترام و تواضع نسبت به مسلمان سفید موی می‌باشد، یعنی کسی که پیر شده است. در حدیث دیگری فرموده‌اند: از اقسام تجلیل خداوند بزرگ، احترام به مؤمنِ محاسن سفید است و هر کس، مؤمنی را احترام کند و در مقابلش تواضع نماید، نسبت به خداوند تکریم و تواضع نموده و هر کس مؤمنِ مو سفیدی را سبک کند، خداوند کسی را به سوی او می‌فرستد که قبل از مرگش او را سبک شمارد.
دو- ایمنی از ترس قیامت.
سه- تقرب به درگاه الهی؛
خداوند فرموده: ای داوود! همان‌طور که دورترین مردم نسبت به من متکبران می‌باشند، نزدیک‌ترین مردم هم نسبت به من متواضعان هستند.
چهار- اداء حقوق مومنین؛
رسول اکرم (ص) فرمودند: مؤمن بر مؤمن هفت حق واجب دارد، یکی آن است که در هنگام غیاب او نسبت به او احترام و تواضع داشته باشد (یعنی از او ردّ غیبت کند، برایش دعا کند و حقوق او را حفظ کند.)
پنج- کسب محبت؛ انسان با تواضع در مقابل دیگران بذر محبت را در دل آنها می‌کارد. بلکه صفت تواضع اصولاً در میان مردم ایجاد محبت می‌کند.
امام علی علیه‌السلام فرمودند: سه چیز موجب محبت است: حسن خلق، خوب مدارا کردن و تواضع.
امام باقر علیه‌السلام فرمودند: سه چیز مایه محبت است: قرض‌الحسنه دادن، تواضع و بخشش.
شش- رفعت و بزرگی نزد خداوند؛
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: همانا صدقه، صاحبش را فزونی می‌بخشد، پس صدقه دهید تا خداوند شما را رحمت کند و همانا تواضع، به صاحبش رفعت و بلندی بیشتری می‌دهد، پس تواضع کنید که خداوند شما را رفعت بخشد و همانا گذشت، عزّت صاحبش را زیاد می‌کند، پس عفو کنید تا خداوند به شما عزّت دهد.
رسول خدا (ص) قسم یاد کردند؛ یا علی! به خدا قسم اگر فروتنِ متواضع در عمق چاهی باشد، خداوند بادی برانگیزد که او را در دولت اشرار بالاتر از اخیار قرار دهد.
اقسام تواضع:
تواضع برای خداوند، تواضع برای پیامبران و اولیاء الهی، تواضع برای پدر و مادر و سالخوردگان، تواضع نسبت به معلم و متعلم و مؤمنین و علما و مساکین، تواضع در غذا، لباس، ازدواج، مسکن، تواضع در راه رفتن، سخن گفتن، نگاه کردن و اقسام بسیار دیگر.
جالب اینکه استاد مرحومم می‌فرمودند: از اقسام تواضع، دعا در حق دیگران است. شاید سؤال کنید چگونه؟
در جواب می‌گویم: دعا هم گوناگون است؛ دعای مهر و رحمت، مانند دعای پدر و مادر برای فرزند. دعای برادران و خواهران در حق یکدیگر. دعای فرشتگان برای زائران قبر اباعبدالله‌الحسین. دعای جزا و پاداش: مانند کسی که به او احسان شده یا بدی از او دور گردیده، برای احسان کننده یا دفع کننده‌ی بدی دعا می‌کند و با این دعا احسان او را به احسان پاسخ می‌دهد که خداوند فرموده: «هَلْ جَزَاء الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ»، در همین راستاست دعای معلم برای متعلم و برعکس.
دعا در حق دیگران به امید احسان او: یعنی دعا کردن برای اینکه خیری به وجود آید که همگان بهره‌مند شوند، مثل دعا برای فرج یوسف زهرا سلام الله علیها که بهترین دعا؛ دعای فرج است زیرا اجابت این خیر کثیر و مطلق برای تمامی هستی است.
دعای تعظیم و تواضع: مانند دعای مردم برای بزرگان و علما که غالباً دعا کردن برای آنها، احترام و تجلیل و تواضع نسبت به آن‌هاست و دعا نکردن برای آنها در واقع نوعی تکبر و بی‌اعتنایی نسبت به آن‌هاست.
⚠️ اکنون که اینها را نوشتیم باید بنویسیم که پس مهمترین تواضع، تواضع در مقابل امام و بهترین دعا برای ایشان باید باشد.
اگر دلیل دعا، مهر و شفقت است، دلایل برای مهر ورزیدن و شفقت داشتن در وجود مهدی موعود (عج) جمع است. او پدر حقیقی و برادر واقعی است، غربت و تنهایی را در خود دارد.
اگر دلیل دعا کردن پاداش و احسان است، شما خود قضاوت کنید از چه کسی بیشتر از ایشان احسان دیده‌ایم؟! تمام نعمت‌هایی که در آنها غوطه‌ور هستیم از وجود با برکت ایشان است، چه نعمتی از این بالاتر که توانایی که خداوند تمام قدرتش را در اختیار او قرار داده است، بفرماید من به شما نزدیکم، آنقدر که هر گاه با من صحبتی داشتید، کافی است لب‌های خود را حرکت دهید. اینگونه قربِ دائمی آیا بزرگترین نعمت الهی نیست و این احسان را به قدر دعایی برای فرجش نباید پاسخ داد؟!
اگر دعا برای علما، شهدا، بزرگان؛ تعظیم و تجلیل و تواضع در مقابل آن‌هاست، آیا امروز عالمتر، شریفتر، بزرگوارتر، شهیدتر به معنی شاهد بودن و عزیزتر از ایشان نزد خداوند کسی هست؟!
پس باید در هر کجا که باشیم با دست بلند کردن به سوی آسمان و دعا کردن برای ایشان، تواضع و تجلیل خود را نسبت به مقام این دردانه‌ی عالم نشان بدهیم.
تواضع در مقابل حضرت صاحب الزمان دو نوع است:
یکی تواضع قلبی؛ و آن اینکه معتقد باشیم امام زمان (عج) از خودمان و از تمام ماسوی الله بعد از حضرت خاتم، افضل و اشرف است. از فرشتگان گرفته تا تمام انبیای گذشته، و اعتقاد قلبی داشته باشیم که خداوند برتر از ایشان و رسول خدا و خاندان اطهرش خلق نفرموده است.
دوم تواضع بدنی؛ و آن اینکه هرگز کاری که مایه‌ی هتک حرمت آن بزرگوار و استخفاف ساحت مقدس آن بزرگوار باشد، انجام ندهیم و آنچه که به عنوان وظیفه در زمان غیبت برعهده‌ی ماست در انجامش کوتاهی نکنیم و سعی کنیم با ترک گناهان و مراقبت از نفس و انجام تکالیف و واجبات، تواضع بدنی نسبت به ایشان داشته باشیم.
در انتهای حدیث امام صادق علیه‌السلام فرمودند:
تواضع و فروتنی، سرزمین روییدنِ گلِ خشوع و خضوع است و محل نشو و نمای حیا و خوف است و این خضوع و خشوع، و خوف و حیا، در وجود انسان آشکار نمی‌شود مگر به تواضع در برابر حق و فروتنی در برابر خلق، و شرافت و عزت کامل و حقیقی به دست نمی‌آید مگر از تواضع و فروتنی در مقام الهی که باید به حقیقت خود را ناچیز و بی‌اعتبار و لاشیء دانست و آن ذات یگانه را مستجمع جمیع صفات کمالیه.
خوشا به حال آنانکه به این مقام دست یافتند و در مقابل خداوند با همه‌ی وجود خاکساری می‌کنند و در مقابل پیامبر (ص) و امام (ع) با تواضع کامل، اطاعت و پیروی کرده و در مقابل بندگان خداوند، خالصانه خود را از همه کمتر می‌بینند و خدمتگزارند.
نوشته‌اند مرحوم نجفی مرعشی که روحش شاد، گاهی می‌گفتند فقرایِ نابینای قم و اطراف را به منزلش دعوت کنند. سپس خودشان، کمر به خدمت آنها می‌بستند و حتی کفش‌های آنها را پاک و جفت می‌کردند. می‌گفتند: آقا چرا فقرای نابینا را دعوت می‌کنید؟ می‌فرمودند: آنها من را نمی‌بینند، پس راحت‌تر برخورد می‌کنند و من هم راحت‌تر پذیرایی می‌کنم.
مرحوم میرزا جواد آقا ملکی نوشته‌اند مدت‌ها نزد استاد بزرگوارم تلمّذ می‌کردم اما دری باز نمی‌شد تا اینکه روزی جلسه‌ای بود و چند نفر از آشنایان و اقوام تبریزی من هم شرکت کرده بودند که من نسبت به آنها بی‌اعتنا بودم و با دیدن آنها ناراحت شدم. ناگهان استاد صدایم کرد و فرمود: قلیانی آماده کن و بیاور. من سختم شد اما آماده کردم. فرمود: بگذار جلوی آشنایانت. با ناراحتی گذاشتم، سپس استاد فرمود: کفش‌ها را جفت کن، رفتم امرش را انجام دادم. خلاصه چند بار من را شکست و من را وادار کرد به تواضع و همان تواضع درهای زیادی را برایم گشود.
لقمه عملی:
زبانت معمار است و حرفهایت خشت خام. مبادا کج بچینی دیوار سخن را، که فرو خواهد ریخت بنای شخصیت تو را.
ذکر:
۶۲ مرتبه، برای وسعت رزق و محبت و امنیت عزت،انشاءالله بخوانید:
حَسبیَ اللّه لا اِلهَ الّا هُو عَلَیهِ تَوَکَّلتُ وَ هُوَ رَبُّ العَرشِ العَظیم
التماس دعا ی خیر - الّلهم عجّل لِولیک الفرج
منبع: کانال اطلاع رسانی حاجیه خانم اکبری - روحشان در اعلی علییین با ائمه اطهار محشور باد.
