
انسان طبیعتاً طالب زیبایی است و زیبایی را دوست دارد و برای زیباتر کردن وجودش از هیچ تلاشی کوتاهی نمیکند. گاهی سفر میکند، پولهای فراوان خرج میکند، تحقیقات میکند و حتی گاهی جسمش را به تیغ جراحان میسپارد که کمی ظاهرش زیباتر شود و نزد دیگران مقبول واقع شود.
در مقابل، انسانهایی هستند که در کنار زیبایی ظاهر، به زیبایی قلب و باطن خود هم میپردازند که هم نزد بندگان خداوند و هم خداوند بزرگ، مقبول واقع شوند. این افراد به واقعیت رسیدهاند که رسول اکرم فرمودند: خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد. بندگانِ هم سلیقه با خداوند، عاشق زیبایان و زیبایی هستند و چون خداوند زیبایی را دوست دارد، تمام همت خود را صرف میکنند تا زیبا شوند. آنقدر زیبا که مورد پسند خداوندِ زیبا پسند قرار گیرند.
در قرآن واژهی زیبا؛ با واژهی حُسن، حَسَنَ و محسن تقریباً هم معنا است. خداوند صریحاً در قرآن مجید فرموده است: «إنَّ اللهَ یُحِبُ المُحسنین»؛ خداوند اهل حُسن و اهل نیکی و نیکوکاری را دوست دارد. آن هم نه یکبار بلکه پنج مرتبه تکرار کردهاست.
دربارهی زیبایی معنوی چند نکته قابل توجه است:
یک- محسنین (زیبایان) چه کسانی هستند؟
ما چه کنیم که محسن شویم؟
اگر بخواهیم در معرض محبت خدا قرار بگیریم و او ما را دوست داشته باشد چه کارهایی باید بکنیم؟
دو- جزای محسنین چیست؟ جزای دنیوی و اخروی؟
سه- به چه کسانی باید احسان کرد؟
محسنین در دو رابطه باید بحث شوند: 1- در ارتباط با خداوند، 2- در ارتباط با بندگان خداوند.
در سورهی لقمان آیات اول تا پنجم این را بیان میکند:
«الم، این آیات کتاب حکیم برای محسنین مایهی هدایت و رحمت است، کسانی که نماز را بر پا میدارند، زکات را میپردازند و نسبت به آخرت یقین دارند، اینها در مسیر هدایت هستند و رستگارند.»
ارتباط با خداوند در نماز، اولین رفتار محسنین است. اولین قلم از لوازم آرایش ظاهر و باطن برای زیبایان درگاه الهی نماز است.
ارتباط با بندگان خداوند در پرداخت زکات و ادای حقوق مالی، دومین قلم لوازم آرایش این بزرگواران است.
سومین قلم که حقیقتاً قلب و روح و حرکات و سکنات انسان را مزین به انوار الهی میکند، اعتقاد به ماوراء این عالم و جهان بعد یعنی یقین داشتن به آخرت است.
در سوره ذاریات آیات ۱۵-۱۹ میفرماید:
«به یقین پرهیزگاران در بوستانهای بهشت و چشمهسارها به سرمیبرند، آنچه را که پروردگارشان عطا کردهاست به دست میآورند و آنها پیش از قیامت با نیکاندیشی کارهای نیکو کردند، و ساعات کمتری از شب را در خواب بودند، و در سحرگاهان استغفار میکردند، و در اموال آنها حقی برای درخواست کنندگان و محرومان منظور شده است.»
در این آیات زیبایی انسان را؛
👈 به نیکاندیشی، فکری پاک، اندیشهای دور از هر تاریکی و ظلمت داشتن،
👈 و بیداری در سحر و عذرخواهی از خداوند در خلوت شبانه،
👈 و کسانی که در رابطه با محرومان جامعه، وظیفهای برخود در نظر دارند و حقی از زندگی خود برای آنها در نظر گرفتهاند، میداند.
البته وقتی انسان خود را زیبا کرده، ذهن، اندیشه، قلب و روح خود را زیبا کرده، خود به خود اعمال و رفتارش هم زیبا خواهد شد و صد البته که محسن، اهل احسان است.
البته همهی حسن و زیبایی ظاهری و باطنی در دو پسر فاطمه زهرا سلام الله علیها است: یا مُحسِنُ بحق الحسن و یا قدیم الاحسان بحق الحسین. هر چقدر زیباتر شویم به این دو بزرگوار نزدیکتر و شبیهتر خواهیم شد.
گفتیم محسن به یک معنی یعنی زیبا و رفتارش را احسان میگوییم.
احسان یعنی چه؟
رسول اکرم فرمودند: احسان این است که خدا را بهگونهای عبادت کنی که گویا او را میبینی و اگر تو او را نمیبینی او تو را میبیند. آری این احساس حضور دائم در محضر خداوند از ویژگیهای محسنین نزد خداوند است و اینگونه افراد را دوست دارد و هر گاه کسی را دوست داشت؛ محبت خود را در دل او زیاد میکند و در واقع رابطهی دو طرفه بین بنده و خدا به وجود میآید و اگر کسی با خداوند ارتباط طرفینی داشته باشد، خدای رحمان، وعده دادهاست که محبت او را در دل بندگانش خواهد انداخت. یعنی بندگان خوب خدا او را دوست خواهند داشت و به او بهرههای فراوان معنوی خواهند رساند.
حاضری چهقدر خرج کنی که محبتت به دل یوسف زهرا سلام الله علیها بیفتد؟! که حسین بزرگوار دوستت داشته باشد؟!
به قدر آن پیرمردی که چند سالی کربلا نرفته بود. حضرت به خوابش آمدند و فرمودند: بیوفا شدهای! به زیارت ما نمیآیی؟ پیرمرد عرضه داشت: امکاناتم اجازه نمیدهد. امام فرمودند: تو بخواه بقیهاش با من، من دلم برایت تنگ شده، دوست دارم تو را در حرمم ببینم.
یا مثل مرحوم آیت الله گلپایگانی که شبی در مشهد زیارت وداع را خواندند و قرار بود فردا صبح به طرف قم حرکت کنند. سحرگاه تلفن اتاقشان زنگ زد، سرکشیک خدام حرم بود، عرض کرد: آقا جان، حضرت را به خواب دیدم، فرمودند: به محمدرضا گلپایگانی بگو دوست دارم یکبار دیگر، قبل از رفتن در حرمم او را ببینم. ایشان برخاستند و مشرف به زیارت شدند.
راستی اینها با چه لوازم آرایشی خود را آراستند؟ آیا میشود دل ارباب روزی برای ما هم تنگ شود؟!
⚠️ برویم سر مطلب احسان
چه کسانی باید بیشتر احسان کنند؟
امام علی علیهالسلام فرمودند: شایستهترین کسی که سزاوار است احسان کند، کسی است که خداوند به او بیشتر احسان کرده است و امکاناتی به او داده و دست او را باز گذاشته است.
در روایتی طولانی حضرت علی علیهالسلام علایم مؤمن را بیان میکنند و میفرماید:
مؤمن در دنیا صادقانه زندگی میکند و قلبی پرگنجایش دارد و حدود خدا را حفظ میکند و ظرف علم است، از علم سیری نخواهد داشت و عقل خود را خوب به کار میاندازد و جایگاه بزرگی و کرامت نفس است. قلبی سالم دارد و در مقابل خداوند تسلیم است و بردبار و پایدار است و دست او در عطای مال در راه خدا باز است و درب خانهاش برای احسان باز است و زبانی نرم و لطیف دارد، نیش در سخن مؤمن نیست و دایم تبسم به لب دارد، مردم با دیدن صورت او پی به اندوهش نمیبرند.
اما به چه کسی باید احسان کرد؟ قرآن آدرس تک تک آنها را بیان فرمودهاست:
1️پدر و مادر، زنده باشند یا نه
2️ ارحام و فامیل
3️ یتیمان و بیسرپرستان جامعه
4️ درماندگان از همسایههای نزدیک و دور
5️ دوستِ نزدیک همراه
6️ مسافر در راه مانده
7️ کارگران زیردست.
هر کدام از اینها توضیح فراوان دارد که در یک لقمه جای نمیگیرد.
نتیجهی این زیباسازی جسم و جان چیست؟
۱- انسان محسن، مورد محبت خدا است؛ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُ الْمُحْسِنین.
۲- خداوند آنها را به بهشت وعده داده است، آن هم به جنات عدن. هر چه بخواهند برایشان مهیاست، این جزای نیکوکاری آنها است.
۳- خداوند وعده داده در همین دنیا برای اهل احسان، حسنات و خوبیها مقدر فرماید.
4 -و از همه مهمتر؛ ان الله مع المحسنین. خداوند همیشه با محسنین است و همیشه رحمت خود را به آنها نزدیک میدارد. از این بالاتر چیست که همیشه در معیت خداوند باشی؟
خدایا به آنچه دوست داری ما را مزین بفرما. آمین
لقمه عملی:
امروز از همهی توانمان برای بهتر شدن استفاده کنیم. حیف است همان کسی باشیم که دیروز بودهایم. آنهایی که امروز هم مثل دیروزند، خاسر هستند.
ذکر:
رسول اکرم (ص) فرمودند: هر کس در شبانه روزی صد مرتبه بخواند غنی گردد:
بِسم اللّه الرَّحمن الرَّحیم یا کَثیرَ الْخَیرِ یا دائِمَ الْمَعرُوف یا قَدیمَ الْاِحسان اَحسِن اِلِینا بِاحسانِکَ الْقَدیم بِرَحمَتِکَ یا اَرحَمَ الرّاحِمین
التماس دعا ی خیر - الّلهم عجّل لِولیک الفرج
منبع: کانال اطلاع رسانی حاجیه خانم اکبری - روحشان در اعلی علییین با ائمه اطهار محشور باد.