بفرمایید یک لقمه معنوی نوش کنید: یک لقمه توبه
یکشنبه‌ی اول ماه ذی‌القعده است (توضیح ادمین: این مطلب مربوط به سال 1396 است که اول ماه ذی‌القعهده یکشنبه بوده) و نمی‌دانم خاصیت این روز و تأثیر توبه در این روز چیست که مرحوم سیدبن‌طاووس در کتاب اقبال و مرحوم میرزا جواد آقا ملکی در کتاب المراقبات و مرحوم آشیخ عباس قمی هم در مفاتیح از رسول اکرم (ص) نقل روایت کرده‌اند که:
حضرت ایشان در روز یکشنبه اول یا دوم ماه ذی‌القعده بیرون تشریف آوردند و فرمودند: یا ایهاالناس! کدام یک از شما اراده‌ی توبه دارد؟ عرض کردیم که همه‌ی ما می‌خواهیم که توبه نماییم.
فرمودند: غسل کنید و وضو بگیرید و چهار رکعت نماز بخوانید (دو نماز دو رکعتی) در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد و سه مرتبه سوره توحید و یک مرتبه فلق و یک مرتبه ناس و پس از اتمام چهار رکعت،
۷۰ مرتبه بگویید: «اَستَغْفِرُ اللّهَ رَبِّی وَ اَتُوبُ اِلَیهِ»
و در آخر بگویید: «لا حَولَ وَلا قُوَّهَ اِلا بِالله اَلعَلِیِّ العَظیمِ»
و سپس بگویید: «یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ اغْفِرْلِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا یغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنتَ»
البته همه می‌دانیم که گناهان انواع دارد و توبه از هر گناه باید مناسب با احوال گناه باشد.
برخی گناهان نزد پروردگار نابخشودنی است مثل گناهانی که مربوط به حق دیگران است و توبه‌اش، پرداخت یا جبران یا حلالیت طلبیدن لازم دارد؛ و آنقدر حائز اهمیت است که در روایات آمده، وقتی اولین قطره خون شهید بر زمین می‌ریزد، خداوند تمام گناهان گذشته او را می‌بخشد مگر حق‌الناس را که اگر بر عهده داشته، باید که جبران شود.
و این روایت محیرالعقول است که در شب عاشورا ابی‌عبدالله الحسین (ع) به یاران خود فرمودند: هر کدام از شما که حق دیگری را بر گردن دارد، اینجا نماند، برود و ادای حق دیگری کند.
برخی گناهان، هم توبه و هم جبران لازم دارند مثل حق‌الله که نمی‌توان گفت فقط با توبه، تمام عبادت‌های ترک شده‌ی گذشته، جبران می‌شود بلکه باید کمر همت را بست و پس از ندامت و پشیمانی از ترک عبادات الهی و شروع کردن بندگی به درگاه حضرت حق؛ تلاش در به‌جا آوردن مافات کرد و برای این کار برنامه‌ی منظم و مرتب داشت.
و دیگر، گناهانی که هم توبه و هم اصلاح لازم دارد و آن گناهانی است که ریشه در انحرافات اخلاقی دارد که صد البته بعد از توبه و ندامت، باید که توّاب اقدام به اصلاح اخلاق و رفتار و کردار خود نماید و کجی‌های رفتاری خود را راست کند تا وعده‌هایی که خداوند به توّابین داده، در موردش محقق گرداند؛ که زیباترین وعده‌ای که خداوند به توّابین واقعی داده، این است که آنها را دوست بدارد: «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ»؛ و پرسیده شد که این محبت خدا به بنده‌ی تواب چگونه است؟ فرمودند: اینکه خداوند برایش کشف حُجُب می‌کند، حجاب‌ها را از دید قلبش برمی‌دارد و او را صاحب بصیرت می‌کند؛ و اصلاً مقصود اصلی از توبه هم همین است.
وه که عجب درجه‌ی عظیم و بلندی؛ و چه مقام مرتفع و جاویدی؛ و چه حال لذت‌بخش و بهجت‌آوری است!
توبه و ابزار آن:
1️ اشک ندامت و خوف.
امام صادق (ع) فرمودند: وقتی بنده از خوف خدا گریه کرد، گناهان از او همچون برگ درخت می‌ریزد پس همچون روزی که از مادرش زاییده شده، می‌گردد.
2️ ابراز ندامت به زبان؛ در واقع ناله‌ی جانسوز داشتن.
«رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَإِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَ تَرْحَمْنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ» این دعا و تضرع قوم حضرت یونس بود وقتی که عذاب الهی را دیدند، پس ندا سر دادند: «یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ»؛ که دریای رحمت الهی به جوشش درآمد و ندا داد به اسرافیل: «این قوم را دریاب که ما آنها را بخشیدیم.»
3️ توبه باید با شرمندگی و خجالت همراه باشد و این حالت شرم در ظاهر و باطن توّاب پیدا باشد.
مثل آن مرد که عرض کرد: یا رسول الله! آیا وقتی من کفر ورزیدم، خدا مرا می‌دید؟ فرمود: آری، گفت: آیا وقتی دخترانم را زنده به گور می‌کردم، خدا مرا می‌دید؟ فرمود: آری، پرسید: آیا وقتی شراب می‌خوردم، خدا مرا می‌دید؟ و... یکی یکی برشمرد گناهانش را، حضرت هم مدام فرمودند: آری، می‌دید. پس حضرت فرمودند: مگر مسلمان نشده‌ای؟ توبه نکرده‌ای؟ گفت: بله. فرمودند: پس خداوند تو را بخشید. او فریادی کشید: یا رسول الله! با خجالتش چه کنم که در همه‌ی احوال مرا می‌دیده. آنگاه بر زمین افتاد و جان داد.
4️ توبه باید نصوح باشد.
پرسیدند: توبه نصوح چگونه است؟ فرمودند: مثل شیری که از نوک سینه‌ی مادر خارج می‌شود که دیگر به هیچ وجه به آن سینه برنمی‌گردد؛ تواب هم بعد از توبه دیگر محال باشد که به گناه برگردد یعنی در واقع ریشه‌ی تمایل به گناه را در خود می‌سوزاند.
مولوی می‌گوید: پسری، مادری هرجایی داشت، روزی او را کشت. مردم زبان به ملامت گشودند که اگر مادرت هزار عیب هم داشت، نباید او را می‌کشتی. گفت: مادرم رسوایی به بار آورده بود؛ او را کشتم، شاید خاک، عیب‌های او را بپوشاند. گفتند: تو می‌بایست شریک او را در گناه می‌کشتی. مرد گفت: بنابراین باید هر روز یکی را می‌کشتم و دستم به خون خلایق آلوده می‌شد، مادرم را کشتم تا نیاز به کشتن کسی نباشد.
آن مادر هرجایی، نفس ما است، برای او هر روز عزیزی را می‌کشیم، از اثر وجود او و فرمانبرداری ما از اوست که دنیا برایمان سخت می‌شود؛ باید نفس را کشت تا از هر گزند و آسیبی دوری جست.
مادر بت‌ها، بت نفس شماست زانکه آن بت، مار و این بت، اژدهاست
فرموده‌اند امام حسین (ع) به آن گنهکار که گفت: پسر فاطمه! نمی‌توانم گناه را ترک کنم؛ فرمودند: لیکن هرچه می‌خواهی گناه کن اما به شش شرط:
- جایی گناه کن که خدایت نبیند.
- به روز گناه، روزی او را مخور.
- به وقت گناه از زمین خدا خارج شو و در جایی دیگر گناه کن.
- به وقت مرگ بگریز تا دست ملک مرگ به تو نرسد.
- به وقت قیامت به گوشه‌ای پنهان شو تا دیده نشوی و به پای حساب حاضر نگردی.
- وقتی فرمان داد به دوزخت ببرند، زنجیرهای عذاب پاره کن و بگریز؛
و اگر اینها را نمی‌توانی، ترک گناه کن.
تلاش کنیم امروز با هم نماز توبه‌ای حقیقی بخوانیم. من الله التوفیق
ارائه شده توسط استاد، انتشار به تاریخ 8ر5ر1396
التماس دعا ی خیر - الّلهم عجّل لِولیک الفرج
منبع: کانال اطلاع رسانی حاجیه خانم اکبری - روحشان در اعلی علییین با ائمه اطهار محشور باد.
